İlacın reklamının yapılmasını sağlayacak her türlü düzenlemeye karşı tüm gücümüzle ve çeşitli araçlarla mücadele ettik, bundan sonra da bu mücadeleyi sürdüreceğiz.
HASTAYA REKLAM TUZAĞI
Bilindiği gibi ülkemizde, birey ve toplum sağlığını doğrudan ilgilendiren ilaçların, ister reçeteli ister reçetesiz olsun topluma yönelik reklamının yapılmasına mevcut yasalar çerçevesinde izin verilmemektedir. Ancak yalnızca Türkiye'de değil tüm dünyada oldukça büyük bir pazar haline gelen ilaç sanayinin ve reklam piyasasının baskısı ile olsa gerek; bugüne kadar ilaçta reklamın önünü açacak çeşitli girişimler olmuştur. Türk Eczacıları Birliği bu konuda hem hukuki hem de toplumsal düzeylerde kararlı bir mücadele sürdürmektedir. 1996, 2003 ve 2009 yıllarında yayımlanan yönetmelikler ile, özellikle reçetesiz ilaçların reklamının önünü açacak uygulamalara karşı Birliğimizce dava açılmıştır. Her üç dava da yönetmelikler, mevcut yasalara aykırı olmaları ve ilacın diğer tüketim mallarından farklı özelliği nedeniyle Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Bugün ise; TBMM'ye sevk edilmek üzere imzaya açılan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Kanun Tasarısı Taslağı ile yine reçetesiz ilaçların reklamının önünün açılmaya çalışıldığı görülmektedir. Söz konusu taslağın on ikinci maddesinde, reçeteye tabi olmayan ilaç ve tedavilerin belirli ilkelere dayanarak reklamının yapılabileceği yönünde bir düzenleme yapılmak istenmektedir.
Öncelikle belirtmek isteriz ki; bir ilacın reçetesiz olması, söz konusu ürünün herhangi bir sağlık zararı, yan etkisi, advers etkisi olmadığı anlamı taşımamaktadır. Bu ilaçlar tek başlarına bir sağlık zararı olmasa da, aşırı ve bilinçsiz kullanıldıklarında başka ilaçlarla, besinlerle ya da içeceklerle etkileşime girdikleri takdirde sağlık zararlarına yol açabilirler. Bu nedenle reklam düzenlemeleri kapsamında ilaçların reçeteli ya da reçetesiz olması üzerinden ayrılması ve bir kısmının reklamının serbestleştirilmesi girişiminin hangi bilimsel temele dayandığı anlaşılamamaktadır. Konunun ülkemizdeki tek yetkili otoritesi olan Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Müdürlüğü daha birkaç ay önce, TRT Reklam Yönetmeliği ile yapılmak istenen benzer düzenlemeye karşı çıkmış ve ilacın reklamının yapılamayacağını belirtmiştir.
Reçetesiz ilaçta topluma yönelik reklam yasal olarak mümkün olmamasına, bu reklamdan sadece çok uluslu ilaç firmaları ile medya ve reklam kuruluşlarının menfaati bulunmasına karşılık bu işten en çok etkilenen toplum olacaktır. Hem toplum sağlığı olumsuz olarak etkilenecek hem de reklamın getireceği maliyet ilaç fiyatlarına yansıyacağı için ilaç fiyatları artacaktır. Bunun yanı sıra reçetesiz ilaçların bedelleri kamu sigorta kuruluşlarınca ödenmeyecek, memur, işçi, emekli gibi birçok dar gelirli vatandaş ihtiyacı olan ilaç ya da ilaçları alamayacaktır. Tüketimi teşvik edici olarak yapılacak reklam sonucu gereksiz ve hatalı ilaç kullanımı artacaktır. Hemen hemen her gün radyo, televizyon veya gazetelerde hatalı ve gereksiz ilaç kullanımı ile ilgili son derece üzücü haberler yer almaktadır. Bunlar, ilaçta reklamın nelere mal olacağının göstergesidir.
Tüm bu nedenlerle Türk Eczacıları Birliği olarak, hem kanunlara aykırı hem sağlık otoritesinin hem de sağlık profesyonellerinin karşı olduğu, bu sağlıksız girişimin bir an önce geri çekilmesini talep ediyoruz. Çünkü bizler uzmanı olduğumuz ürünün herhangi bir meta, hastalarımızın da müşteri olmadığı yönündeki bilimsel bilgimize, meslek etiğimize dayanarak; ilacın reklamının yapılmasının olası sonuçları konusunda gerçek bilginin sahibiyiz. Bizler, halka sunduğu ürünün reklamının yapılarak, tüketimin arttırılmasına karşı çıkan tek meslek grubuyuz. Çünkü bizler, hastalarımızın sağlığını ne ekonomik menfaate ne de karlılığa feda etmedik, etmeyeceğiz. Bugüne kadar ilacın reklamının yapılmasını sağlayacak her türlü düzenlemeye karşı tüm gücümüzle ve çeşitli araçlarla mücadele ettik, bundan sonra da bu mücadeleyi sürdüreceğiz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ